Viêm gan do rượu là tình trạng viêm nhiễm, sưng phù ở gan do hoạt động của các tế bào gan bị cản trở và gây hại làm gan bị tổn thương gan do việc sử dụng rượu với lượng lớn liên tục trong thời gian dài.
Theo thống kê, hiện nay Việt Nam có 4% dân số nghiện rượu tập trung phần lớn ở vùng thành thị. Với sự phát triển của các mối quan hệ xã hội, việc sử dụng bia rượu trong các cuộc gặp mặt xã giao là phổ biến. Mỗi năm, người Việt Nam tiêu thụ gần 68 triệu lít rượu và hơn 3 tỷ lít bia.
Thống kê cho thấy Việt Nam là nước tiêu thụ bia rượu nhiều nhất Đông Nam Á
Viêm gan do rượu vừa là bệnh lý nguy hiểm, vừa là căn nguyên của các biến chứng về sau liên quan tới gan như xơ gan và ung thư gan.
Mức độ Viêm gan do rượu phụ thuộc vào các yếu tố:
1. Lượng rượu sử dụng: thông thường, lượng rượu nạp vào cơ thể càng lớn càng khiến mức độ gây tổn thương và rối loạn chức năng gan tăng cao.
Nguy cơ xơ gan khi uống liên tục nhiều hơn 75ml/ngày ở nam và 65ml/ngày ở nữ, là 17% trong vòng 10 năm. Nguy cơ Viêm gan do rượu sẽ xảy ra nếu lượng rượu sử dụng nhiều hơn 150ml/ngày liên tục trong 1 tuần, kéo dài trên 8 năm thì 40% có nguy cơ xơ gan.
2. Tần suất sử dụng:
Việc hồi phục ở gan cần có khoảng thời gian nhất định (ở gan là từ 1h đến 23h). Việc sử dụng liên tục khiến cho gan không có thời gian nghỉ ngơi mà phải hoạt động liên tục dẫn đến tình trạng quá tải. Việc sử dụng rượu liên tục tất nhiên sẽ gây hại nhiều hơn khi thỉnh thoảng.
3. Tình trạng dinh dưỡng của cơ thể:
Uống rượu khi đói không những làm hại đến bao tử mà còn ảnh hưởng đến cả gan. Dinh dưỡng yếu kém hoặc thiếu năng lượng cung cấp cho hoạt động chuyển hóa khiến thời gian đào thải chất độc sẽ tăng lên, kéo dài thời gian gây độc cho gan.
4. Cơ địa bẩm sinh:
Ở một số người, việc sử dụng một lượng ít bia rượu hoặc tần suất sử dụng ít cũng có khả năng gây viêm gan. Do cơ thể bẩm sinh thiếu đi những rào cản sinh học giúp bảo vệ gan, khiến cho tình trạng tổn thương gan dễ xảy ra hơn.
5. Giới tính: gan của nữ giới dễ bị tổn thương do rượu hơn nam giới.
Cơ chế gây bệnh Viêm gan do rượu
Chất cồn (Ethanol) trong rượu phân giải thành Acetaldehid là một chất độc đối với các tế bào gan, qua 2 cách:
Với xúc tác bởi alcohol dehydrogenase(ADH) là một enzym chứa kẽm, có nhiều ở gan, não và dạ dày, Ethanol chủ yếu được chuyển hoá thành acetaldehyd.
Phần ít còn lại Ethanol được chuyển hoá nhờ hệ enzym oxy hoá tiểu thể khi nồng độ rượu lên quá 100mg hay 22mmol/l. Ở những người nghiện rượu, enzym này hoạt động mạnh và trở thành tác nhân chuyển hoá chính
Ở 2 cách trên, ethanol sẽ được oxy hoá thành acetaldehyd rồi thành acetat hay acetylcoenzym A và các sản phẩm phụ như NAD, NADH.
Cơ chế bệnh sinh (Ảnh minh họa)
Việc chuyển hoá ethanol ở gan làm tăng trạng thái khử trong tế bào, gây cản trở chuyển hoá carbohydrat, lipid và các sản phẩm trung gian khác của quá trình chuyển hóa. Toàn bộ quá trình này làm giảm sự tân tạo đường và gia tăng sự tổng hợp acid béo, triglycerid dẫn tới tăng mỡ máu. Ngoài ra còn gây ra tình trạng chuyển hoá cục bộ của gan tăng lên gây tổn thương gan nặng hơn do thiếu oxy cung cấp cho hệ tĩnh mạch và các tế bào gan.
Về lâu dài, tình trạng tổn thương ở gan do nghiện rượu không chỉ là viêm nhiễm, mà còn xen kẽ hình thành các mô mỡ, góp phần dẫn đến những biến chứng về sau như xơ gan, ung thư gan.
Việc sử dụng bia rượu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của một bộ phận người Việt là rất phổ biến. Cùng với đặc thù xã hội, công việc và tâm lý. Viêm gan do rượu cũng như một số bệnh khác về gan, diễn biến âm thầm và dường như không có triệu chứng rõ rệt. Người bệnh vẫn thường nhầm tưởng là tác dụng phụ của chất cồn đến não hoặc cố tình đánh giá thấp những triệu chứng có thể xảy ra. Đừng để cuộc vui của bạn lại là cơn bức tử đối với gan nếu bạn vẫn mong muốn có một sức khỏe tốt và tinh thần minh mẫn.