Trong một số xét nghiệm chẩn đoán chức năng gan, xét nghiệm GGT luôn được nhắc đến và rất quan trọng. Vậy xét nghiệm GGT là gì, ý nghĩa của xét nghiệm này như thế nào, bài viết dưới đây của các chuyên gia gan mật Hồng Phong sẽ giúp bạn giải đáp cụ thể hơn.
CHỈ SỐ GGT LÀ GÌ?
GGT là viết tắt của gamma-glutamyl transpeptidase là một loại enzyme của màng tế bào, tham gia vào quá trình trao đổi axitamin qua tế bào. Đóng vai trò quan trọng trong việc giúp gan chuyển hóa thuốc và các chất độc hại khác. Xét nghiệm GGT là một loại xét nghiệm dùng để đo lường mức độ gamma-glutamyl transferase (GGT) trong máu. Tuy được tìm thấy ở nhiều cơ quan như thận, lá lách, tuyến tụy tuy nhiên gan vẫn là nguồn gốc chính của GGT trong máu.
ĐO HOẠT ĐỘ GGT
Đo hoạt độ GGT được tiến hành trên huyết thanh. Có thể bảo quản bệnh phẩm trong vòng 24h ở 4°C. Tuy vậy, phải tiến hành tương đối nhanh quá trình tách hồng cầu để tránh bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu.
Xét nghiệm đo hoạt độ GGT (Ảnh minh họa)
Một số nguyên tắc cần tuân thủ trước khi xét nghiệm:
➢ Yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn 8h trước khi lấy máu xét nghiệm.
➢ Không được uống bia rượu, ngay cả một lượng nhỏ trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.
➢ Người bệnh sẽ phải ngừng sử dụng một số loại thuốc nhất định theo hướng dẫn của bác sĩ.
Gía trị GGT bình thường:
➢ Nam: 5-38 U/L hay 5 - 38 IU/L.
➢ Nữ: 5 - 29 U/L hay 5 - 29 IU/L.
➢ Trẻ nhỏ: 3 - 30 U/L hay 3 - 30 IU/L.
➢ Người lớn: Gấp 5 lần giá trị ở trẻ nhỏ.
GGT TĂNG CAO DẤU HIỆU CỦA BỆNH GÌ?
Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm GGT nếu nghi ngờ gan bị thương tổn hoặc người bệnh mắc bệnh về gan, đặc biệt là những bệnh liên quan tới bia rượu. Xét nghiệm GGT hiện nay được đánh giá là chỉ số enzyme nhạy cảm nhất của tổn thương gan. Tổn thương này thường là hậu quả của việc lạm dụng bia rượu hoặc các chất độc hại khác, như các loại thuốc.
Xét nghiệm GGT giúp tầm soát một số căn bệnh nguy hiểm nhất là các bệnh về gan (Ảnh minh họa)
Trường hợp GGT tăng cao rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm sẽ làm ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng khi chức năng gan bị tổn thương. Các nguyên nhân gây tăng nồng độ GGT huyết thanh gồm có:
➢ Bệnh lý gan mật: Mọi tổn thương tế bào gan, viêm gan, u bướu ở gan, xơ gan…đặc biệt là trong hội chứng ứ mật (Cholestasis) đều khiến GGT tăng cao:
● Viêm gan cấp: Thông thường chỉ số GGT không tăng rõ rệt như các chỉ số men gan khác, tuy nhiên cũng khá khó khăn để trở về mức bình thường, do đó mà rất hữu ích để nhận biết tình trạng tổn thương đã hồi phục.
● Viêm gan mạn hoạt động: Có chỉ số GGT tăng cao đột biến hơn so với viêm gan cấp, và cao hơn chỉ số bình thường đến trên 7 lần. GGT trong trường hợp này tăng nhiều hơn so với mức tăng của AST, ALT.
● Viêm gan mạn không hoạt động: Đây là trường hợp GGT vẫn tiếp tục tăng trong khi các chỉ số men gan khác đã trở về mức bình thường.
● Xơ gan: Trong trường hợp không có nhiều tiến triển, chỉ số GGT trung bình tăng ít hơn so với mức độ tăng trong viêm gan mãn tính.
● Các bệnh lý vàng da ứ mật: Sẽ có chỉ số GGT tăng mạnh hơn so với ALP, mức tăng cũng trung bình cũng lớn hơn khoảng 5 lần so với mức bình thường.
➢ Cảm ứng tổng hợp enzym: Do rượu (Alcohol), nhiều loại thuốc (chống trầm cảm, chống động kinh, thuốc ngủ, chống tăng huyết áp, chống tiểu đường, chống thống phong, chống đau thắt, thuốc ngừa thai...) và do sự ứ mật như đã nêu trên. GGT còn được dùng trong phát hiện và theo dõi nghiện rượu mãn tính, quá trình cai rượu.
➢ Nguyên nhân khác, thứ phát do ảnh hưởng trên gan: Nhồi máu cơ tim, suy tim, sung huyết, tiểu đường, viêm tụy cấp...
➢ Người nghiện rượu: Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng chỉ số men gan GGT còn tăng cao ở những người nghiện rượu.
Chỉ số men gan GGT cao hơn mức bình thường phản ánh việc có một lượng tế bào gan đang bị tổn thương và hủy hoại, chỉ số càng cao đồng nghĩa với việc các mô gan đang bị tổn thương càng nhiều. Không những chỉ làm xét GGT thông thường, người bệnh còn được kết hợp với các xét nghiệm khác để đánh giá tổng quan nhất về chức năng gan như SGPT, SGOT.
CẦN LÀM GÌ KHI CHỈ SỐ GGT TĂNG CAO?
Men gan cao là hậu quả của quá trình tổn thương tế bào gan lâu dài nhưng điều trị không quá phức tạp. Do đó, kể cả không phải dùng thuốc hay phải dùng thuốc thì người bệnh cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sỹ, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học hợp lý:
➢ Khi phát hiện thấy GGT tăng cao thì cần phải theo dõi men gan, trong đó có GGT thường xuyên, xem số lượng có thay đổi không và cũng nên làm siêu âm định lượng gan để biết được tình trạng của gan, ống dẫn mật.
➢ Trong trường hợp phát hiện tình trạng GGT tăng cao thì điều cần thiết là phải ngưng ngay việc uống rượu, bia và các loại nước uống có chất cồn, không hút thuốc lá, nếu xảy ra ở những người có tình trạng thừa cân béo phì thì nên kiêng cữ các thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên xào.
➢ Trong trường hợp cần thiết phải dùng thuốc để điều trị một số bệnh lý khác thì cần phải báo cho bác sĩ biết mình đang có tình trạng tăng men gan để tránh dùng những loại thuốc có hại cho gan.
Tóm lại, ở những người có chỉ số men gan tăng cao, trong đó có tình trạng gia tăng của GGT thì nên gặp bác sĩ chuyên khoa để sớm được điều trị, theo dõi và xét nghiệm định kỳ vì nếu tình trạng này kéo dài mà không điều trị sẽ rất dễ xảy ra các biến chứng như: Thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, xơ gan...
Phòng khám Phòng Khám Nam Phụ Khoa HCM là phòng khám chuyên xét nghiệm và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan mật uy tín tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong đó có xét nghiệm GGT cho kết quả chính xác cao. Phòng Khám Nam Phụ Khoa HCM không chỉ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của một địa chỉ khám chữa bệnh uy tín - tin cậy mà còn có nhiều ưu điểm vượt trội hơn thế nữa:
► Đội ngũ y bác sĩ giỏi: Là những chuyên gia, bác sĩ chuyên gan hàng đầu trong nước và quốc tế, giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm , luôn hết lòng, tận tâm với người bệnh.
► Trang thiết bị y tế hiện đại: Trang thiết bị y tế sử dụng tại phòng khám được nhập chủ yếu từ các nước tiên tiến trên thế giới cho hình ảnh rõ ràng, sắc nét, mang lại hiệu quả cao trong chẩn đoán và điều trị.
► Quy trình khám chữa bệnh nhanh chóng – Khoa học: Thủ tục nhanh gọn, từ khâu phát số, thu phí đến quá trình kiểm tra, thăm khám. Không để người bệnh phải đợi chờ lâu.
► Chi phí khám chữa bệnh hợp lý: Chi phí hợp lý, rõ ràng, công khai, minh bạch theo đúng quy định của Bộ Y tế.
► Tư vấn trực tuyến 24/24h: Hệ thống tư vấn trực tuyến 24/24, làm việc không ngày nghỉ sẽ luôn sẵn sàng hỗ trợ người bệnh bất cứ lúc nào.
Phòng Khám Nam Phụ Khoa HCM địa chỉ chuyên xét nghiệm, hỗ trợ điều trị gan mật uy tín (Ảnh: Nguồn Phòng Khám Nam Phụ Khoa HCM)